Komşu Yunanistan, turistik Santorini adası açıklarında yaşanan 700’den fazla depremin ardından alarma geçti. Yıkıcı bir deprem ya da yanardağ faliyeti beklentisi beklentisi panik yarattı. Ada sakinleri ve turistlerin çoğu uçak ve feribotlarla Santorini’den ayrıldı.
Santorini Adası’nda yaklaşık 7 kilometre kuzeyinde yer alan Kolumbo Volkanı’nı, tarih boyunca yarattığı tsunamiler de bilim insanlarının radarında.
Yaklaşık dört bin yıllık geçmişiyle Çeşme’nin en eski yerleşimi olan Bağlararası, Batı Anadolu’nun Tunç Çağı’na ait önemli bir liman kenti olarak önemli veriler barındırıyor.
Bağlararası’ndaki kazı çalışmalarında volkanik küle 2012, tsunami kalıntılarına 2013, tsunami kalıntıları arasındaki iskelete ise 2017 yılında ulaştıklarını anlatan Ankara Üniversitesi Mustafa V. Koç Deniz Arkeolojisi Uygulama ve Araştırma Merkezi (ANKÜSAM) Müdürü Prof. Dr. Vasıf Şahoğlu, bulguların bilimsel analizlerinin 10 yıl sürdüğünü, sonuçların 2022’de Amerikan Ulusal Bilimler Akademisi dergisinde yayımlandığını kaydetti.
“3 BİN 500 YIL ÖNCE BÜYÜK TAHRİBAT YAŞANDI”
Şahoğlu Santorini Volkanı’nın yaklaşık 3 bin 500 yıl önce patlamasının insanlık tarihi açısından büyük bir olay olduğunu belirterek, “Santorini Volkanı, insanlık tarihinde meydana gelmiş ve izini çizgi halinde izleyebildiğimiz belki de tek doğa olayı. Yarattığı tahribat oldukça büyük çünkü patlama Akdeniz havzasının en yoğun yerleşim bölgelerinden birinde gerçekleşti. Bu felaket Minos uygarlığının deniz hakimiyetinin en dorukta olduğu dönemde meydana geldi.” diye konuştu.
“SANTORİNİ’NİN KÜLLERİ ÇEŞME VE MISIR’DA TESPİT EDİLDİ”
Şahoğlu kazılarda ulaşılan volkanik kül tabakasının bilimsel açıdan büyük önem taşıdığını ifade ederek, “Santorini Volkanı patladığında gökyüzüne yükselen küller, Çeşme Bağlararası’ndaki kazı alanında bir çizgi halinde tespit edildi. Aynı kül tabakasına Mısır’daki bir kazıda da rastlanması binlerce yıllık insanlık tarihinde aynı ana bakabileceğimiz tek işareti oluşturuyor.” dedi.
“ÇEŞME’DE TSUNAMİ KALINTILARINA RASTLANILDI”
Bağlararası’nda Santorini Volkanı’nın küllerine ve yarattığı tsunaminin kalıntılarına bir arada rastlandığını aktaran Şahoğlu, şöyle konuştu:
“Bağlararası’ndaki tsunami kalıntısı, dünyada bugüne kadar Santorini Volkanı’nın yarattığı tsunamilerin arkeolojik bir kazı alanında bulunduğu ilk yer. Volkanik kül daha önce jeolojik sondajlarda bulunmuştu ama tsunami kalıntısı arkeolojik yerleşim yeri içerisinde ilk kez tespit edildi. Bağlararası, 227 kilometre uzaklıkta olmasına rağmen tsunamiler o günkü yerleşimi tamamen yerle bir etmiş. 3 bin 500 yıl önceden bugüne kadar, bu büyük doğal afet sırasında hayatını kaybeden hiçbir insanın izi bulunamamıştı. İlk kez 2017 yılındaki Çeşme kazılarımızda tsunami kalıntıları arasında yaklaşık 17 yaşlarında bir erkeğe ait bir iskelet bulduk.”
“EN BÜYÜK TSUNAMİ MEYDANA GELMİŞ”
Santorini Volkanı’nın hala aktif olduğunu kaydeden Şahoğlu, “Günümüzde tsunami denildiğinde çoğumuzun aklına Japonya veya Endonezya gibi bölgeler geliyor. Oysa tsunaminin en büyüğü ve tehlikelisi Ege’nin ortasında Santorini Adası’nda meydana gelmiş.” dedi.
Şahoğlu bölgenin yaşanan büyük felaketi anlatan arkeolojik bir parka dönüştürülmesi için, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile çalışmalar yürütüldüğünü söyledi.
